Nieuwsbericht: Ethiopische rechter verklaart adoptie onwettig
Een rechtbank in de Ethiopische hoofdstad Addis Ababa heeft deze week de adoptie van een 14-jarig meisje door Nederlandse adoptieouders ongeldig verklaard. Dit meldt het onderzoeksprogramma Argos (Radio 1) vandaag (vrijdag 15 februari 2013) dat het vonnis in handen heeft. Volgens adoptiedeskundigen, die Argos raadpleegde, is zoiets nooit eerder gebeurd. Het meisje, Betty werd in 2005 op 7-jarige leeftijd door een Nederlands echtpaar geadopteerd. Vergunninghouder Wereldkinderen regelde deze adoptie. Betty’s biologische ouders waren op papier dood, terwijl ze nog leven. Zij hebben de rechtszaak aangespannen, onder begeleiding van mensenrechtenorganisatie Against Child Trafficking (ACT).
De biologische ouders wilden Betty weer officieel bij de familie laten inschrijven en haar de achternaam van haar vader teruggeven. Dit kan na de positieve uitspraak van de rechter ook gebeuren. Betty’s adoptie is één van de 19 dossiers die in 2009 in opdracht van Ina Hut, toenmalig directeur van Wereldkinderen, werd onderzocht omdat er sterke aanwijzingen waren van fraude bij Ethiopische adopties. Alle 19 – willekeurig uitgekozen – adoptie-procedures bleken inderdaad niet volgens de regels te zijn verlopen en werden beschreven in het rapport ‘Fruits of Ethiopia’. Argos (VPRO, VARA, HUMAN) berichtte op 6 oktober 2012 in de uitzending: ‘Adoptie, markt van corruptie en geluk’ over misstanden bij adopties in Ethiopië, waaronder die van Betty. Ook het KRO-televisieprogramma Brandpunt berichtte eerder over de zaak van Betty.
Betty’s biologische ouders werden niet alleen ten onrechte dood verklaard, ook was Betty op papier een jaar jonger dan in werkelijkheid, om zo haar adoptie te vergemakkelijken. Een jonger zusje van Betty ging naar hetzelfde Nederlandse echtpaar. Betty werd uit huis geplaatst omdat ze, volgens de adoptie-ouders, “niet zou zijn gehecht en onhandelbaar zou zijn”, aldus Roelie Post van Against Child Trafficking. “Begrijpelijk dat het mis ging. Want Betty heeft altijd geweten dat haar ouders nog leefden. Zij herinnert zich alles nog.” Een lerares, Loes Zuidervaart, nam Betty in huis. Zij is nu de pleegmoeder.
Volgens de Ethiopische wet kan een adoptie alleen – volgens civiel recht – worden teruggedraaid als er sprake is van ‘mishandeling in ruime of enge zin’. Mulumebet Tilahun, de Ethiopische advocate die de zaak van Betty behandelde: “Het adoptiecontract is ongeldig verklaard omdat de adoptieouders Betty mishandelden. Met name de adoptiemoeder heeft Betty fysiek en emotioneel schade toegebracht.”
Volgens advocaat Mulumebet is de overwinning te danken aan Betty: “Ze heeft daar alles huilend, tot in detail verteld. De credits gaan naar haar.” Tineke Zuidervaart, de zus van pleegmoeder Loes: “Betty heeft het fantastisch gedaan. Heel moedig. Betty is geloofd. We moesten na de uitspraak lachen en huilen tegelijk.” De biologische ouders waren bij de zitting aanwezig. De Nederlandse adoptieouders zijn wel gedaagd maar niet voor de rechter verschenen. Welke gevolgen deze beslissing voor de Nederlandse situatie heeft, is nog onduidelijk, stelt advocaat Mulumebet. “In het vonnis gaat het alleen over de mishandeling en wordt met geen woord over de nog levende biologische ouders gerept.”
Directeur Marc Tijhuis van Wereldkinderen heeft Argos laten weten nog niet te beschikken over de uitspraak van de rechter in Ethiopië en derhalve geen commentaar te kunnen geven. De woordvoerder van staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie, verantwoordelijk voor adopties, kan evenmin op de zaak ingaan. “Wij moeten beschikken over alle informatie. Dat is nu niet het geval.”
